Πως είναι η ψυχολογία μετά τις εκλογές; Πως συνεχίζουμε; Αυτό που έβλεπα στα δικά μου μάτια, στα μάτια πολλών δικών μου ανθρώπων, πελατών και στο δρόμο ήταν πόνος. Ένα σκοτεινό σύνεφο είχε σκεπάσει τη ματιά μου. Προσωπικά για τουλάχιστον τρεις μέρες είχα χάσει την ελπίδα. Και ένιωθα απόγνωση. Για μένα και για πολλούς ήταν ένα σοκ. Πως είναι δυνατόν; Πως συνέβη; Τι έγινε; Άλλοι το περίμεναν. Τους ήταν αναμενόμενο. Για μένα όχι. Τι κοινό έχουμε όλοι εμείς; Παρά τις αναλύσεις, τις ικασίες, τις υποθέσεις και τις κατηγορίες; Το ότι πονέσαμε.
Τι μας πόνεσε; Η αδικία. Και η αίσθηση πως το μέλλον φαντάζει πλέον δυσοίωνο. Στο άρθρο αυτό θα προσπαθίσω να περιγράψω από ψυχολογικής άποψης τι συνέβη. Και τρόπους-λύσεις για το πως συνεχίζουμε.Και το πως σηκωνόμαστε ξανά! κι η φλόγα δε θα σβήσει! Γιατί όταν την προστατεύουμε και τη φροντίζουμε, η ψυχή δε θα λυγίσει.
Το ξέσπασμα
Από τη Κυριακή το βράδυ έβλεπα στο facebook οργισμένα μηνύματα στους τοίχους. Μακροσκελείς αναλύσεις για το ποιος φταίει, ακόμα και άσχημες κατηγορίες προς γνωστούς και αγνώστους. Κι αυτό δεν είναι παρά μηχανισμοί αντιμετώπισης καταστάσεων, που έχει καλλιεργήσει καθέν@. Άλλοι με την αίσθηση πως γνωρίζουν την αλήθεια, με απολυτότητα, έγραφαν λογοίδρια θυμού ή ακόμα και μίσους. Τι μπορώ να δω σε όλα αυτά; Ένα ξέσπασμα. Ύγιές, μη υγιές, ξέσπασμα. Είναι ο τρόπος του καθένα να βγάζει το συναίσθημα που δεν αντέχει, το βίωμα της πραγματικότητας και ενός δυσοίωνου μέλλοντος που δεν το χωράει ούτε ο νους ούτε η καρδιά. Μια κραυγή. Ένα βουερό ‘’δεν αντέχω’’! Η απελπισία και η απόγνωση, μιας καθημερινότητας που ήδη είναι δύσκολη. Και το ερώτημα: πως θα τα καταφέρω την επόμενη μέρα; Πολλοί βέβαια ένιωσαν κυρίως θλίψη παρά οργή, με έντονη τάση για απομόνωση, ή ξέσπασαν με ποτό κλπ.
Βοηθάει το ξέσπασμα;
Η αλήθεια είναι πως δύσκολα μπορεί να βοηθίσει. Αυτό που είναι καλό, είναι το να βγει από τον οργανισμό με υγιή τρόπο. Να εκφραστεί ο θυμός, σαφώς,να μη γίνει ψυχοσωματικό. Και βέβαια να μιλήσουμε για την οργή που νιώθουμε. Όμως όταν στρέφεται σε άλλους και γίνεται από έκφραση θυμού, επιθετικότητα ή και φτάνει στο να γίνει βία, αυτό δεν είναι υγιές, ούτε γόνιμο. Αντίθετα μεγαλώνει την πληγή και δημιουργεί νέες πληγές, με ανθρώπους που ως πριν μπορεί να είμασταν φίλοι, σύμμαχοι. Κι αυτό γιατί ο νους αρχίζει βλέπει συνέχεια εχθρούς, μέσα στο μαύρο του σύννεφο.
Η αυτοπεποίθηση πέφτει και ανεβαίνουν ψηλά τα συμπλέγματα σαν αυτό της ανωτερότητας, όπως με τη δήλωση: εγώ ξέρω τι συμβαίνει, μια είναι η λύση, κι ούτω κάθεξης. Αυτό που συμβαίνει στην ουσία είναι ότι ο καθένας προσπαθεί να νιώσει τον έλεγχο της κατάστασης, πως έχει δύναμη, πως δεν του τα πήραν όλα. Εκεί όμως γίνεται διαστρεβλωμένα. Διότι η απολυτότητα μετατρέπει τη δύναμη σε επιβολή, τοξικότητα και εξουσία. Και δεν είναι. αυτός ο σκοπός.
Τι βοηθάει;
Το να αγκαλιάσω τον πόνο μου και το να καταλάβω πως είμαι σε σοκ. Και δρω, μιλώ και σκέφτομαι μέσα από το σοκ,το τραύμα,την οργή και την απόγνωση. Κι εγώ ένιωσα πως θέλω να φύγω από τη χώρα, όπως πολλοί σαν και μένα. Μια φίλη μου είπε περίμενε, τώρα παίρνεις αποφάσεις από φόβο, κι αυτό δεν μπορεί να είναι προς όφελός σου. Αυτό το περίμενε, με βοήθισε. Επίσης το να κάνω ό,τι μπορώ να συνέλθω. Πραγματικά υπήρξαν στιγμές που ένιωσα πως δε μπορούσα να διαχειριστώ το θυμό μου. Έπερνα πολύ προσωπικά κάποιες λέξεις, μέχρι που παρεξηγήθηκα με αγαπημένο φίλο. Κι αυτό γιατί ο θυμός μου είχε κλείσει τα αφτιά μου.
Και εκεί είπα ώπα! PAUSE! Πήρα ό,τι εργαλείο ήξερα πως με βοήθησε και το εφάρμοσα. Έβαλα δυνατά μουσική και χόρεψα, τραγουδώντας δυνατά τον θυμό μου. Μίλησα με ανθρώπους που μπορούσαν να με ακούσουν. Χρησιμοποίησα τα σαμανικά μου εργαλεία. Έκανα ρέικι, πήγα ψυχοθεραπεία. Μπάνιο με αλάτι, γυμναστήριο. Ο,τι με βοηθάει να με φροντίσω καλύτερα. Και το πολύ σημαντικό να θυμηθώ, ή να ζητήσω από άλλους να μου θυμήσουν τη δύναμή μου. Πόσα όμορφα πράγματα έχω κάνει, πόσα πράγματα έχω καταφέρει, πόσες ικανότητες έχω. Και ναι όλες/όλοι/όλα έχουμε!! Και όταν τα ξεχνάμε, ας μας τα θυμίζουμε.
Η επόμενη μέρα
Η επόμενη μέρα είχε ακόμα πόνο. Όμως κάθε μέρα, όσο με φροντίζω, νιώθω καλύτερα. Η επόμενη μέρα είναι δική μου ευθύνη. Η ελπίδα μου , τα όνειρά μου είναι δικά μου. Ο,τι και να γίνει. Όποιος και να κυβερνάει. Δεν έχω παρά να κάνω το καλύτερο για να τα διεκδικήσω. Και τι είναι το καλύτερο από την ενότητα! Να ενώσω τη μοναδικότητα, τις ικανότητες μου με άλλ@. Και μαζί να πορευτούμε.
Δεν μπορώ να αφήσω την ζωή μου στα χέρια όσων κυβερνούν. Χρειάζεται να χτίσω τη ζωή που μου ανήκει, μέρα με τι μέρα. Ναι, οι συνθήκες έχουν σημασία. Ναι, το να έχεις το άδικο να σου λέει τι είναι νόμος και τι όχι ,επίσης. Όμως ακόμα και στην πιο άνυδρη γη μπορεί να ανθίσει ο καρπός. Και ο δικός μας καρπός, όσο και να τον θάβουν, θα δυναμώνει. Ναι πέσαμε ψυχολογικά. Θα ανέβουμε ξανά! Με φροντίδα! Στα χέρια μας κρατάμε ως φλόγα την ελπίδα!
Empowering activism
Σε αυτή τη πρόταση και εφαρμογή για φροντίδα έρχεται το σεμινάριο Empowering Activism-Healing into Resilience. Το οποίο θα γίνει την Κυριακή 11 Ιουνίου στις 11:30-19:30 στο Αυτοδιαχειριζόμενο θέατρο Εμπρός. Μαζί θα δούμε πρακτικά εργαλεία που θα μας βοηθίσουν να ενδυναμωθούμε και να συνεχίσουμε τις διεκδικήσεις μας. Θα δοθεί χώρος να εκφραστεί και να εισακουσθεί ο πόνος, το σοκ, το τραύμα. Μαζί θα αγκαλιάσουμε τα πληγωμένα μας κομμάτια και θα δώσουμε ώθηση, κίνητρο και δύναμη στο σώμα, ψυχή και πνεύμα μας να σηκωθεί ξανά!
Σήκω ψυχή μου δώσε ρεύμα! να ξαναβγάλουμε φτερά! μαζί θα υψώσουμε το πνεύμα, να γίνει το όνειρο μας μια γροθιά, να ζει μέσα στη φλόγα της ελπίδας. Όσο και αν προσπαθούν να τη σβήσουν θα την ανάβουμε ξανά!